Beslenme tarzına dikkat etmek ve hareketsiz bir yaşamdan kaçınmak, sağlıklı ve uzun bir ömür için oldukça önemli. Ancak uzmanlar, pandemi sonrası birçok ülkede yaşam süresinin önceki dönemlere göre kısaldığını öne sürüyor.
HAREKETSİZLİK
Fiziksel aktivite eksikliği; kalp hastalıkları, diyabet, obezite, kanser ve zihinsel sağlık sorunlarıyla ilişkilidir. Dünya Sağlık Örgütü, hareketsizliğin her yıl 5 milyon ölüme yol açtığını belirtirken, Harvardlı uzmanlar düzenli egzersizin yaşam süresini %3 ila %7 oranında artırabileceğini bildiriyor.
SİGARA İÇMEK
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, sigara içmek yılda 8 milyon ölüme neden oluyor. Kalp hastalıkları, inme, KOAH ve birçok kanser türüne sebep olan sigara, serbest radikallerin üretimini artırarak hücre hasarı ve erken yaşlanmaya yol açıyor. Toronto Üniversitesi’nden bir araştırma, sigaranın ömrü 10–15 yıl kısalttığını ortaya koydu.
DENGESİZ BESLENME
Aşırı şeker, tuz ve yağ ağırlıklı beslenme; obezite, kalp hastalıkları, tip 2 diyabet ve bazı kanser türlerinin riskini yükseltir. Harvard Üniversitesi’ne göre, şekerli içeceklerin yaşam süresini 4–10 yıl azaltabileceği belirtiliyor.
UYKUSUZLUK
Yetersiz uyku; kalp hastalıkları, inme, diyabet, obezite, depresyon ve bağışıklık sistemi bozukluklarına neden olabilir. Warwick Üniversitesi’nin 2012 tarihli çalışması, gece 6 saatten az uyumanın erken ölüm riskini %12 artırdığını gösterdi.
AŞIRI ALKOL TÜKETİMİ
Kalp hastalıkları, karaciğer sirozu, pankreatit, bazı kanserler ve zihinsel sağlık problemleri ile ilişkilendirilir. Uzmanlar, alkolün dünya çapında her yıl yaklaşık 3 milyon ölüme yol açtığını ve ömrü 20 yıl kadar kısaltabileceğini bildiriyor.
STRES VE ANKSİYETE
Kronik stres; kalp hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, depresyon ve anksiyete gibi sorunlara neden olabilir. Londra Üniversitesi’nin analizine göre, sürekli stres yaşam süresini 2–3 yıl azaltabilir.
AŞIRI KAFEİN TÜKETİMİ
Kalp çarpıntısı, anksiyete ve uyku bozuklukları gibi sorunlara yol açabilir. Harvard Tıp Fakültesi uzmanları, aşırı kafeinin kalp hastalıkları riskini artırdığını ve yaşam süresini olumsuz etkileyebileceğini vurguluyor.
AŞIRI ŞEKER TÜKETİMİ
Obezite, tip 2 diyabet, kalp hastalıkları ve metabolik bozukluklara neden olabilir. Yale Üniversitesi, şekerli gıdaların aşırı tüketiminin yaşam süresini kısaltabileceği ve hastalık gelişimini hızlandırabileceğini bildiriyor.
TUZLU YİYECEKLER TÜKETMEK
Yüksek tuz alımı; hipertansiyon, kalp ve böbrek hastalıklarına neden olabilir. Dr. Fiona He, fazla tuzun ömrü kısaltabileceğini ve kardiyovasküler hastalık riskini artırdığını belirtiyor.